Notatka medialna: Międzynarodowe Warsztaty poświęcone ochronie orlików grubodziobych

25, 26 i 27 stycznia zespół projektu ORLIK PTAK JAKICH MAŁO spędzi w Goniądzu, dyskutując w międzynarodowym gronie o przyszłości orlików grubodziobych. Na te trzy dni zgromadzimy w Goniądzu wybitnych specjalistów w zakresie badań nad biologią i ochroną orlików grubodziobych.

Będzie to pierwsze z cyklu międzynarodowych spotkań warsztatowych, jakie zaplanowano w Projekcie LIFE+ „Orlik Ptak Jakich Mało”, realizowanym przez Ptaki Polskie, Biebrzański Park Narodowy i Komitet Ochrony Orłów. Plan „Międzynarodowych warsztatów poświęconych ochronie orlików grubodziobych” przewiduje dwa dni konferencyjne, podczas których uczestnicy podzielą się wiedzą i wieloletnim doświadczeniem w zakresie biologii, ekologii i ochrony orlików grubodziobych. Trzeci dzień spędzimy „w terenie”, odwiedzając kluczowe dla naszych orlików grubodziobych lasy i podmokłe łąki nad Biebrzą oraz omawiając problemy ochrony tego gatunku tutaj, na Podlasiu – w najdalej na zachód Europy wysuniętej ostoi tego gatunku. 

CEL WARSZTATÓW

Orlik grubodzioby jest jednym z najmniej znanych gatunków orła występujących w Polsce. Brak informacji na temat biologii i zwyczajów tegoż gatunku  sprawia, że bardzo trudne jest zaplanowanie skutecznych działań ochronnych.
Zebranie istniejących informacji o naukowych podstawach ochrony orlików grubodziobych oraz stała wymiana doświadczeń z innymi podobnymi działaniami podejmowanymi w różnych krajach ma kluczowe znaczenie dla opracowania zarówno europejskiej jak i krajowych strategii ochrony orlików grubodziobych.
Część kameralną Warsztatów poświęcimy na zaprezentowanie i przedyskutowanie wyników badań nad orlikami grubodziobymi oraz działań na rzecz ochrony tego gatunku podejmowanych w Polsce, Estonii, na Łotwie, Litwie, Białorusi, Ukrainie i w Rosji, z Syberią włącznie. Natomiast podczas dnia terenowego warsztatów odwiedzimy kilka kluczowych dla orlików grubodziobych miejsc w południowej części Doliny Biebrzy i przedstawimy zagranicznym gościom Warsztatów sposoby czynnej ochrony bagiennych łąk realizowanej na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego.  

ZAPROSZENI GOŚCIE

Do udziału w warsztatach zaproszeni zostali specjaliści w dziedzinie badań nad orlikiem grubodziobym z Estonii, Litwy, Łotwy, Rosji, Ukrainy i Białorusi. Są to kraje, które stanowią główny obszar występowania orlików grubodziobych - od Polski do wschodnich krańców Rosji(ilustracja poniżej).
 

Zasięg występowania orlika grubodziobego.
kolor czerwony - areał lęgowy
niebieski - zimowiska
 

Czytaj więcej o populacji i rozmieszczeniu orlików grubodziobych na świecie.

Kotlina Biebrzańska jest najdalej na zachód wysuniętym obszarem występowania populacji lęgowej orlika grubodziobego Aquila clanga – najrzadszego i najsłabiej poznanego europejskiego gatunku orła.


Rosja to trzon europejskiej populacji orlika grubodziobego. Według najnowszych badań w jej europejskiej części gniazduje 600-800 par (Bommel 2004). Niektóre źródła podają 800-900.
O tamtejszej populacji i jej zagrożeniach opowie A. Mischenko, reprezentujący Rosyjskie Stowarzyszenie Ochrony Ptaków (Russian Society for Birds Conservation). Na temat trendów populacji i biologii lęgowej orlika grubodziobego za granicą Wołgi i Uralu usłyszymy od Igora Karyakina.


Sytuację orlików grubodziobych na Białorusi przedstawi nam Valery Dombrovski, który gościł już u siebie nasz zespół (http://www.orlikgrubodzioby.org.pl/artykul/jak-robia-to-inni). W swojej prezentacji skupi się przede wszystkim na charakterystyce środowiska i wymaganiach orlików grubodziobych, przedstawi wyniki badań zjawiska hybrydyzacji z orlikiem krzykliwym, jak również metodę badań przy użyciu kolorowych obrączek. Od 2007 roku stosujemy je również u naszych polskich ptaków.  
Jak duża jest populacja orlików grubodziobych na Białorusi?
Wcześniejsze, znacznie zaniżone szacunki, wskazywały na występowanie zaledwie 10-15 par. Nowe oceny, oparte na eksploracji terenów wcześniej niedostatecznie poznanych, wskazują na gniazdowanie 150-200 par. Stosunkowo liczna populacja występuje na rozległych bagnach Prypeci (Dombrovski 2005).

Występowanie niewielkiej liczby par lęgowych odnotowano także na Ukrainie – wg szacunków występowało tam w latach 1990-2000 30-45 par (Bommel 2004). O tym, jak populacja kształtuje się obecnie opowie nam Sergey Domashevsky.

Litwa to już zmierzch populacji tego gatunku (Treinys 2005). Dlaczego orlik grubodzioby wycofuje się z Litwy i czy jeszcze może gdzieś w tym kraju gniazdować dowiemy się od  Rimgaudasa Treinysa.  

Podobnie sytuacja orlików grubodziobych przedstawia się na Łotwie. Tamtejszą populację szacuje się na około 0-5 par (Bommel 2004).  Ugis Bergmanis wyjaśni nam przyczyny tak słabej liczebności i obecny stan wiedzy na temat występowania tego gatunku w jego kraju.

Dużo uwagi podczas naszych spotkań poświęcimy wymianie doświadczeń dotyczących nadajników satelitarnych. Podczas gdy śledzimy wędrówki naszych biebrzańskich orlików grubodziobych, (http://www.orlikgrubodzioby.org.pl/artykul/mapy-przelotow) wiele jeszcze musimy się nauczyć. Ain Nurmla i Urmas Sellis - goście z Estonii -  przedstawią wyniki badań orlików grubodziobych przy użyciu nadajników satelitarnych GPS – trasy migracji i miejsca zimowania. Podzielą się z nami również swoimi doświadczeniami z pracą z nadajnikami: wady i zalety, problemy techniczne itp. W Estonii lęgnie się obecnie już tylko kilka par orlików grubodziobych oraz do kilkunastu osobników w parach z orlikiem krzykliwym, ale jeszcze niedawno populacja szacowana była na 20-30 par (Vali et al. 2005, Vali 2011).



Lista gości i prelegentów:

Ain Nurmla, Urmas Sellis
– Estonia, Eagle Club

dr Rimgaudas Treinys i inni
– Litwa, Uniwersytet Wileński, Instytut Ekologii, Centrum Badań Przyrodniczych (Vilnus University, Institute of Ecology, Nature Research Center)

dr Ugis Bergmanis
– Łotwa, Rezerwat Przyrody Teiči (Nature Reserve Teiči)
 
dr Valery Dombrovski
– Białoruś, Instytut Zoologii Państwoej Akademii Nauk (Institute of Zoology, National Academy of Sciences)

Sergey Domashevsky
– Ukraina, Ukraińskie Centrum Badań Ptaków Drapieżnych (Ukrainian Birds of Prey Research Center)

dr Alexander Mischenko
– Rosja, Rosyjskie Stowarzyszenie Ochrony Ptaków (Russian Society for Birds Conservation)

Igor Karyakin
– Rosja, Center of Field Studies